Cyber ​​Security

Cyber ​​Security

Sisengozini ngenxa yemikhuba yethu. Idatha esiyidalula ngathi, isifiso sokuchofoza izixhumanisi, nezinto esifisa ukwazi ngazo. Eyethu ulwazi lokuphepha kwe-cyber ingathuthukiswa kuphela ukuqonda okusanda kutholwa kokuthi yini okufanele yenziwe nokungafanele yenziwe.

Ungazi kanjani uma i-hacker ikunethiwekhi yakho yasekhaya noma yebhizinisi? Ingabe unayo efanelekayo izinhlelo ze-cybersecurity endaweni?

Izinhlangano eziningi zithola sekwephuzile kakhulu ukuthi zifakwe ebucayini. Isikhathi esiningi, izinhlangano ezigqekeziwe baziswa ngokuphulwa kwabo yinkampani yangaphandle. Ngeshwa, abaningi bangase bangalokothi baziswe futhi bathole kuphela ngemva kokuba othile emndenini noma ebhizinisini entshontshe ubunikazi babo. Umcabango okhona owokugqekeza uzongena. Ngakho-ke, uzokwazi kanjani noma uthole kanjani lapho bengena?

Ukuvikelwa Kwedivayisi:

Abantu abaningi bazicabangela bona cyber kufanele kube ukuvikela igciwane kuphela, okuzobavikela kubaduni. Lena into ekude kakhulu neqiniso. Ukukuvikela empini yethu yamanje yezokuphepha ku-inthanethi kuzothatha ubuchwepheshe obungcono, obusesikhathini samanje. Inethiwekhi yethu kufanele ibe yingxenye yokuvikela.

Njengoba abantu abaningi besebenza bekude, ukuphepha ku-inthanethi sekuyinkinga ebalulekile. Ngeshwa, izinsongo ze-cyber kungonakalisa amadivayisi akho nedatha, okuholela ekwebiweni kobunikazi, ekulahlekelweni kwezimali, neminye imiphumela emibi. Lo mhlahlandlela uhlinzeka ngamathiphu nezindlela ezihamba phambili zokukusiza ukuthi uzivikele wena nomsebenzi wakho ekuhlaselweni ku-inthanethi.

Sebenzisa i-Virtual Private Network (VPN).

I-Virtual Private Network (VPN) ibalulekile uma usebenza ukude ukuze ubethele ukuxhumeka kwakho kwe-inthanethi nokuvikela idatha yakho ezinsongweni ze-inthanethi. I-VPN idala umhubhe ovikelekile phakathi kwedivayisi yakho ne-inthanethi, ivimbela abagebenguli ukuthi bavimbe idatha yakho. Khetha umhlinzeki we-VPN onedumela elihle futhi usebenzise njalo lapho ufinyelela ulwazi olubucayi noma amanethiwekhi omphakathi e-Wi-Fi.

Gcina isofthiwe yakho nesistimu yokusebenza kusesikhathini samanje.

Esinye sezinyathelo ezibaluleke kakhulu ongazithatha ukuze uvikele izisetshenziswa zakho ekusongweni ku-inthanethi ukugcina isofthiwe yakho nesistimu yokusebenza isesikhathini samanje. Izibuyekezo zesofthiwe ngokuvamile zihlanganisa iziqephu zokuphepha ezibhekana nokuba sengozini izigebengu ezingazisebenzisa. Setha amadivayisi akho ukuthi abuyekeze ngokuzenzakalelayo isofthiwe namasistimu okusebenza, noma ahlole njalo izibuyekezo futhi uwafake ngokushesha uma sezitholakala. Lesi sinyathelo esilula singahamba ibanga elide ekugcineni amadivayisi akho nedatha kuvikelekile.

Sebenzisa amaphasiwedi aqinile futhi ahlukile.

Ukusebenzisa amagama ayimfihlo aqinile futhi ahlukile kungenye yezindlela eziyisisekelo nezisebenzayo zokuvikela ama-akhawunti akho aku-inthanethi ezinsongweni ze-inthanethi. Gwema ukusebenzisa amagama ayimfihlo aqageleka kalula njengokuthi “password123” noma “123456789.” Kunalokho, hlanganisa izinhlamvu ezinkulu nezincane, izinombolo, nezimpawu. Ukusebenzisa iphasiwedi ehlukile ku-akhawunti ngayinye kubalulekile futhi ukuvimbela izigebengu ze-inthanethi ekufinyeleleni ama-akhawunti amaningi uma iphasiwedi eyodwa isengozini. Cabangela ukusebenzisa isiphathi sephasiwedi ukuze ugcine futhi ukhiqize amaphasiwedi aqinile ngokuvikelekile.

Qaphela imikhonyovu yobugebengu bokweba imininingwane ebucayi nama-imeyili asolisayo.

Imikhonyovu yobugebengu bokweba imininingwane ebucayi iqhinga elivamile izigebengu ze-inthanethi ezilisebenzisayo ukuze zebe ulwazi olubucayi njengemininingwane yokungena nedatha yezezimali. Le mikhonyovu ivamise ukufika ngama-imeyili abonakala sengathi avela emthonjeni osemthethweni, njengebhange noma umthengisi we-inthanethi. Ukuze uzivikele, qaphela ama-imeyili acela ulwazi lomuntu siqu noma aqukethe izixhumanisi noma izinanyathiselwa ezisolisayo. Njalo qinisekisa ikheli le-imeyili lomthumeli futhi uxhumane nenkampani ngokuqondile uma udinga ukucaciselwa ngokuba semthethweni kwe-imeyili.

Sebenzisa ubuqiniso bezinto ezimbili.

Ti-wo-factor authentication isendlalelo esengeziwe sokuvikela esidinga abasebenzisi ukuthi banikeze ngezindlela ezimbili zokuhlonza ngaphambi kokufinyelela ku-akhawunti. Lokhu kungafaka into oyaziyo, njengephasiwedi, nokunye onakho, njengekhodi ethunyelwe ocingweni lwakho. Ukunika amandla ukuqinisekiswa kwezinto ezimbili kunganciphisa kakhulu ingcuphe yokufinyelela okungagunyaziwe kuma-akhawunti akho, noma ngabe iphasiwedi yakho yonakalisiwe. Izinsizakalo eziningi eziku-inthanethi, okuhlanganisa abahlinzeki be-imeyili nezinkundla zokuxhumana, zinikeza ukuqinisekiswa kwezinto ezimbili njengenketho. Qiniseka ukuthi uyayinika amandla lapho kungenzeka khona ukuze uvikele ulwazi lwakho olubucayi.

Ingabe ikhaya lakho noma ibhizinisi linamazinga ahlukene okuphepha ku-inthanethi akhona?