Muzera ranhasi redhijitari, uko tekinoroji yakashandura indasitiri yehutano, kutyisidzira kuri kukura kwecyber-kurwisa kwave kunetseka kukuru. Kukosha kwekuchengetedza data revarwere vane hanya hakugone kuwedzeredzwa. Vapambi veCyber vari kugara vachivandudza maitiro avo, zvichiita kuti zvive zvakakosha kuti masangano ezvehutano agare nhanho imwe pamberi uye ave nechokwadi chekuchengetedza masisitimu avo uye network.
Ichi chinyorwa chinoongorora cyber kuchengetedza mune hutano, kuratidza njodzi nemhedzisiro yekutyorwa kwedata. Isu tinoongorora nzira dzakasiyana-siyana dzevabiki dzekupinza hutano hwehutano uye zvinogona kuitika kune varwere nemasangano. Pamusoro pezvo, chinyorwa ichi chinopa ruzivo rwakakosha rwekuti masangano ezvehutano anogona kuzvidzivirira sei uye data ravo rakakosha.
From kushandisa matanho akasimba ekuchengetedza uye kudzidzisa vashandi kuti vazive nezvekutyisidzira kuri kubuda, chinyorwa ichi chinopa matipi anoshanda uye akanakisa maitiro ekuchengetedza hutano data. Nokunamatira cybersecurity akanakisa maitiro, masangano ezvehutano anogona kuderedza njodzi yekurwiswa kwecyber uye kuchengetedza ruzivo rwemurwere. kubva pakuwira mumaoko asiri iwo.
Munguva iyo tekinoroji uye hutano hwehutano hazvipatsanuke, kunzwisisa kukosha kwekuchengetedzwa kwecyber uye kutora matanho ekudzivirira kuchengetedza data hakuna kumbonyanya kukosha.
Kukosha kwekuchengetedza data rehutano
Indasitiri yehutano inobata ruzivo rwakakosha, kusanganisira ruzivo rwevarwere, nhoroondo yekurapa, uye zvinyorwa zvemari. Izvi zvinoita kuti ive chinangwa chinokwezva kune macybercriminals vanotsvaga kushandisa iyi data kuti vawane mari kana zvimwe zvinangwa zvakaipa. Mhedzisiro yekutyorwa kwedata mubazi rezvehutano inogona kushungurudza vanhu nemasangano.
Kutyorwa kwedata kunogona kukonzera kubiwa kwezvitupa, hutsotsi hwemari, uye kukanganiswa marekodhi ekurapa. Kuvimba nemurwere kunogona kuparara, kukuvadza mukurumbira wevanopa hutano uye zvichikonzera kurasikirwa kwebhizinesi. Mutoro wehupfumi wekuferefeta nekugadzirisa kutyora uye zvingangoitika zvemutemo zvinogona kuremedza masangano. Naizvozvo, kuita akasimba cybersecurity matanho chisungo chepamutemo uye chetsika.
Mhando dzeCyber Kutyisidzira muIndasitiri Yehutano
Indasitiri yehutano inotarisana nekutyisidzirwa kwakasiyana-siyana kwecyber, imwe neimwe iine hunhu hwakasiyana uye inogona kukanganisa. Imwe mhando yakajairika yekurwiswa ndeye ransomware, uko matsotsi anovharidzira data resangano rehutano uye anoda rudzikinuro mukutsinhana nekusunungurwa. Izvi zvinogona kukanganisa mashandiro uye kukanganisa kuchengetwa kwevarwere.
Kurwiswa kwePhishing, uko vanorwisa vanoshandisa maemail echitsotsi kana mawebhusaiti kunyengedza vashandi kuti vaburitse ruzivo rwakadzama, kwakawandawo mubazi rezvehutano. Uku kurwiswa kwakaoma kwazvo kunoita kuti zviomere vashandi kusiyanisa kutaurirana kuri pamutemo uye kwakashata.
Uyezve, masangano ezvehutano anofanirwa kurwisana nekutyisidzira kwemukati, apo vashandi vanokanganisa nemaune kana kusaziva kuchengetedza data. Izvi zvinogona kuitika kuburikidza nekugovana mapassword, kuwana marekodhi evarwere pasina mvumo, kana kuwira munjodzi yesocial engineering tactics.
Munguva pfupi yapfuura cyber kurwisa masangano ehutano
Indasitiri yehutano yakaona akati wandei epamusoro-soro cyber kurwiswa mumakore achangopfuura, zvichiratidza kudiwa kwekukurumidzira kwekusimudzira matanho ekuchengetedza. Chimwe chiitiko chakakosha chakaitika muna 2017 apo kurwiswa kweWannaCry ransomware kwakakanganisa zvipatara pasi rose, zvichikanganisa kutarisirwa kwevarwere uye kuratidza kusadzivirirwa kwehurongwa hwehutano.
Muna 2020, denda reCCIDID-19 rakawedzera kuwedzera kutyisidzira, nematsotsi epa cyber kushandisa bongozozo nekukasira kwakatenderedza mhinduro yehutano. Mishandirapamwe yekunyepedzera masangano ezvehutano pamwe nemasangano ehurumende yakatekeshera, ichibata vanhu vari kutsvaga ruzivo kana rubatsiro rwemari zvine chekuita nedenda iri.
Zviitiko izvi zvinoshanda sechiyeuchidzo chakasimba chekudiwa kwematanho ekuchengetedza cybersecurity kuchengetedza data rehutano hwehutano uye kuve nechokwadi chekuenderera kwebhizinesi panguva dzenhamo.
Mhedzisiro yekutyorwa kwedata muhutano hwehutano
Mhedzisiro yekutyorwa kwedata muindasitiri yehutano inowedzera kupfuura kurasikirwa kwemari kana kukuvadzwa kwezita. Kuvimba nemurwere, ibwe repakona rebasa rehutano, rinogona kudzikiswa zvakanyanya. Kana vanhu vachinzwa kuti ruzivo rwavo haruna kuchengetedzeka, vanogona kuzeza kutsvaga kurapwa kana kugovera ruzivo rwakakosha nezvehutano, zvichikanganisa hupenyu hwavo.
Mamiriro emutemo ekutyorwa kwedata anogonawo kuve akakosha. Masangano ezvehutano anogona kutarisana nefaindi dzakakura uye kumatare edzimhosva kana akaonekwa kuti akatyora mitemo yekuvanzika, senge Health Insurance Portability and Accountability Act (HIPAA) muUnited States. Mutoro wezvemari wemitero yemutemo uye muripo wemuripo unogona kurema, kunyanya kumasangano madiki.
Uyezve, kudonha kubva mukutyora kwedata kunogona kuwedzera kune yakakura hutano hwehutano ecosystem. Yakabatana masisitimu uye network zvinoreva kuti kutyorwa mune rimwe sangano kunogona kuve nemhedzisiro, kukanganisa kuchengetedzeka uye kuvanzika kwemamwe masangano mukati mebazi rezvehutano. Izvi zvinosimbisa kukosha kwekubatana kwekuedza kurwisa kutyisidzira kwecyber muhutano hwehutano.
Maitiro akanakisa ekuchengetedza data rehutano
Masangano anofanirwa kutora nzira yakazara uye inoshanda kune cybersecurity kudzikamisa njodzi yekurwiswa necyber uye kuchengetedza yakakosha data rehutano. Kuita yakasimba cybersecurity framework inosanganisira hunyanzvi matanho uye kuziva kwevanhu kwakakosha.
Chekutanga uye chepamusoro, masangano ezvehutano anofanirwa kuita ongororo dzengozi nguva dzose kuti vaone kusagona uye kukoshesa kuchengetedza kuchengetedza. Izvi zvinosanganisira kuitisa bvunzo dzekupinda, kupenengura kuratidzwa nekukasira, uye kuve nechokwadi chekuti software nemasystem ese ari kusvika parizvino.
Encryption ndiyo imwe nhanho yakakosha kuchengetedza data rakadzama. Kunyora data pakuzorora uye mukufamba, kunyangwe ikawira mumaoko asiri iwo, ichaita kuti isaverengeke uye isingabatsiri kune vanorwisa. Pamusoro pezvo, kuita multi-factor authentication kunogona kuwedzera imwe chengetedzo, inoda kuti vashandisi vape humwe humbowo kupfuura mapassword kuti uwane ruzivo rwakadzama.
Kushandisa yakasimba cybersecurity framework
Yakasimba cybersecurity framework inofanirwa kubatanidza musanganiswa wekudzivirira, wekuferefeta, uye kugadzirisa kudzora. Dziviriro yekudzivirira, senge firewall uye intrusion yekuona masisitimu, inobatsira kuvharira uye kusefa zvinogona kutyisidzira. Detective control, sekutarisa kuchengetedza uye kuongororwa kwelogi, tsvaga uye pindura kune chaiyo-nguva chengetedzo zviitiko. Kugadzirisa kudzora, senge zvirongwa zvekupindura zviitiko uye maitiro ekugadzirisa njodzi, inova nechokwadi chekuti masangano anogona kunyatso dzikamisa kukanganisa kwekutyora uye kupora nekukurumidza.
Nguva dzose kudzidziswa kwevashandi kwakakoshawo mukusimbisa chinhu chemunhu checybersecurity. Vashandi vezvehutano vanofanirwa kudzidziswa nezve kutyisidzira kwazvino, nzira dzekubira, uye maitiro akanakisa emaitiro akachengeteka epamhepo. Izvi zvinosanganisira kungwarira kudzvanya zvinonyumwira zvinongedzo kana kudhawunirodha zvakanamirwa, uchishandisa mapassword akasimba uye akasiyana, uye nekukasira kushuma zvingangoitika zvekuchengetedza.
Basa rekudzidziswa kwevashandi mucybersecurity
Vashandi vanoita basa rakakosha mukuchengetedza kuchengetedzwa kwedata rehutano. Vanofanira kuziva nezvemabasa avo uye nemigumisiro inobvira yezviito zvavo. Zvirongwa zvekudzidzisa zvinoenderera mberi zvinogona kubatsira vashandi vehutano kuti varambe vachigadziridzwa nemamiriro ekunze ekutyisidzira uye kurovedzera tsika yecybersecurity musangano rese.
Masangano anofanirwawo kumisa marongero akajeka uye nzira dzekuwana uye kubata data. Izvi zvinosanganisira kudzikisira kuwana ruzivo rwakadzama pane chinodiwa-kuziva uye kuve nechokwadi chekuti vashandi vanokwanisa chete kuwana data rinodiwa pamabasa avo chaiwo. Kugara uchiongorora uye kutarisa kunogona kubatsira kuona chero kupi kusingatenderwe kuwana kana chiitiko chekufungidzira.
Remangwana rekuchengetedzwa kwecyber muhutano hwehutano
Nzvimbo yekutyisidzira ichashanduka sezvo tekinoroji inofambira mberi uye hutano hunowedzera kuvimba nemasystem edhijitari. Masangano ezvehutano anofanirwa kugara akangwarira uye kugadzirisa matanho ekuchengetedza kurwisa kutyisidzira kuri kubuda.
Artificial intelligence (AI) uye muchina kudzidza (ML) matekinoroji anovimbisa kusimudzira hutano cybersecurity. Aya matekinoroji anogona kuongorora huwandu hukuru hwe data, kuona mapatani, uye kuona zvisizvo, zvichiita kuti masangano aone uye apindure kune zvinogona kutyisidzira zvakanyanya.
Uyezve, kubatana uye kugovana ruzivo mukati meindasitiri yehutano kwakakosha pakurwisa pamwe chete kutyisidzira kwecyber. Nekugovana ruzivo, zviitiko, uye maitiro akanaka, masangano anogona kuramba ari pamberi pemaitiro ekuchinja uye kuchengetedza data remurwere zvakanyanya.
Mhedziso uye zvakakosha kutora
Munguva iyo tekinoroji uye hutano hwehutano hazvipatsanuke, kunzwisisa kukosha kwekuchengetedzwa kwecyber uye kutora matanho ekudzivirira kuchengetedza data hakuna kumbonyanya kukosha. Mhedzisiro yekutyorwa kwedata muindasitiri yehutano inogona kuve yakanyanya, kukanganisa kuvimba kwevarwere, kukanganisa mari, uye zvinogona kutungamira kunyaya dzemutemo.
By kuita yakazara cybersecurity framework, masangano ehutano inogona kudzikisira njodzi yekurwiswa kwe-cyber uye kuchengetedza data rakadzama. Izvi zvinosanganisira kushandisa masimba ehunyanzvi ekudzora, kuita ongororo dzengozi nguva dzose, uye kupa dzidziso yevashandi inoenderera. Kudyidzana mukati meindastiri uye kugara uchiziva nezvekutyisidzira kuri kubuda kwakakosha kuti ugare nhanho imwe pamberi pematsotsi epamhepo.
Pamberi pekutyisidzirwa kwecyber, masangano ezvehutano anofanirwa kukoshesa kuchengetedzwa kwedata revarwere, kuve nechokwadi chekuti rinoramba rakavanzika, rinowanikwa chete kune vanhu vane mvumo, uye kuchengetedzwa kubva kune vanoita zvakaipa. Kuburikidza chete nekuedza kwakabatana kunogona indasitiri yehutano kurwisa zvinobudirira cyber kurwiswa uye kuchengetedza kuvimba nekuchengetedzeka kwevarwere.
